Autor: Martyna Truskawiecka
Data publikacji: 29.04.2020
19 lutego 2020 roku prezydent Andrzej Duda podpisał projekt nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z dnia 21 marca 2019 roku, przewidującej m.in. utworzenie wydziałów sądów wyspecjalizowanych ds. własności intelektualnej.
Przewidywany termin wejścia w życie większości zmian to 1 lipca 2020 roku. Okres ten ma umożliwić odpowiednie dostosowanie i organizację nowych wydziałów sądów. W dzisiejszym artykule przedstawiamy najistotniejsze zmiany.
Pod szerokim pojęciem praw własności intelektualnej rozumiemy sprawy dotyczące prawa autorskiego, własności przemysłowej oraz powiązane z nimi sprawy dotyczące zwalczania nieuczciwej konkurencji.
Obecnie sprawy tego rodzaju są w większości rozstrzygane przez wydziały cywilne lub gospodarcze przy sądach powszechnych oraz przez Sąd Najwyższy. Niektóre spory, w szczególności w zakresie uzyskania ochrony praw własności intelektualnej, rozpatrywane są – na skutek skarg na decyzje Urzędu Patentowego – przez Wojewódzki Sąd Administracyjny oraz Naczelny Sąd Administracyjny.
Wyjątkiem są sprawy dotyczące wspólnotowych znaków towarowych i wspólnotowych wzorów przemysłowych, którymi zajmuje się wyłącznie XXII Wydział Sądu Okręgowego w Warszawie – Sąd Unijnych Znaków Towarowych i Wzorów Wspólnotowych.
Nowelizacja przewiduje utworzenie wydziałów sądów wyspecjalizowanych ds. własności intelektualnej przy Sądach Okręgowych w Gdańsku, Katowicach, Poznaniu i w Warszawie oraz przy Sądach Apelacyjnych w Katowicach i w Warszawie. W ślad za zwiększoną liczbą wydziałów ma pójść także rozszerzenie grona sędziów orzekających.
Jednocześnie Sądowi Okręgowemu w Warszawie zostanie przyznana wyłączna jurysdykcja w sprawach własności intelektualnej dotyczących programów komputerowych, wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych, odmian roślin oraz tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym. Pozostałe Sądy będą mogły także rozpoznawać sprawy dotyczące unijnych znaków towarowych i wzorów wspólnotowych.
Sąd Okręgowy w Warszawie będzie rozpatrywać sprawy o wysokim stopniu skomplikowania, co ma na celu usprawnienie i przyspieszenie postępowania. Ponadto Sąd ten zostanie odciążony przez pozostałe Sądy ze znacznej części spraw dotyczących znaków i wzorów wspólnotowych, wobec czego będzie mógł zająć się sprawami wymagającymi szczególnej wiedzy technicznej.
Do postępowań w sprawach własności intelektualnej przeniesiono takie środki procesowe jak wniosek o zabezpieczenie środków dowodowych, wniosek o wyjawienie lub wydanie środka dowodowego i wezwanie do udzielenia informacji.
Celem ww. instrumentów jest – jak czytamy w uzasadnieniu – uzyskanie dostępu do informacji o naruszeniach oraz umożliwienie przygotowania właścicielom praw wyłącznych odpowiedniej podstawy faktycznej przyszłego pozwu. Ponadto dotychczasowy obowiązek uprawdopodobnienia roszczenia, z racji ingerencji w prawa osób trzecich, będzie zastąpiony koniecznością jego wykazania w stopniu wystarczającym.
Regułą będzie obligatoryjne zastępstwo stron przez radców prawnych, adwokatów i rzeczników patentowych. Wyjątkiem będą sprawy, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20.000 zł oraz których stopień zawiłości nie będzie uzasadniał fachowej reprezentacji. Przepisy te, jak się wydaje, mają wpłynąć na przyspieszenie postępowań ze względu na lepszą koncentrację materiału dowodowego czy też trafniejsze wskazywanie podstaw prawnych roszczeń, które ukierunkowują dalsze postępowanie.
Założenia nowelizacji wydają się innowacyjne i korespondują z dyrektywami europejskimi. Czy jednak faktycznie rozwiążą problem przewlekłości oraz jakości postępowań w zakresie własności intelektualnej – dowiemy się wkrótce.
